Viêm khớp là khi các khớp xương (nơi hai đầu xương gặp nhau) ở một hoặc nhiều nơi khác nhau trên cơ thể bị sưng tấy đỏ. Có hơn 100 loại viêm khớp khác có liên quan đến mọi vị trí trên cơ thể. Trong đó viêm khớp cổ chân là một dạng bệnh lý viêm xương khớp thường gặp, phổ biến hơn ở người lớn tuổi.

Bài đăng trên website của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh dưới sự tham vấn chuyên môn của ThS.BS.CKI Đào Duy An  – Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã cung cấp những thông tin xung quanh bệnh viêm khớp cổ chân.

Viêm khớp cổ chân là gì? 

Viêm khớp cổ chân là tình trạng viêm khớp xảy ra ở vùng mô mềm xung quanh cổ chân. Triệu chứng điển hình khi khớp cổ chân bị viêm là cơn đau khớp do các mô bị phá vỡ theo thời gian. Đồng thời, người bệnh cũng sẽ bị cứng khớp, gây cản trở vận động hằng ngày của người bệnh.

Khớp cổ chân là bộ phận khớp nối giữa cẳng chân và bàn chân. Cấu trúc của khớp cổ chân gồm diện khớp giữa xương chày, xương mác và xương sên bên dưới. Bên cạnh đó, khớp cổ chân còn bao gồm những bộ phận như: đầu xương, mô sụn, màng hoạt dịch, mạch máu, dây thần kinh, gân và dây chằng.

Lớp sụn ở khớp cổ chân không quá dày, một vài vị trí sụn có thể nhỏ hơn 1 mm; diện tích mặt khớp cổ chân khoảng 350 mm. Đây là lý do khiến khớp cổ chân đối mặt với nhiều nguy cơ bị tổn thương do chịu nhiều áp lực.

Viêm khớp cổ chân cũng được xem là một triệu chứng của những bệnh lý khác như: viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp cổ chân, lupus ban đỏ… Tình trạng viêm xuất hiện khi khớp cổ chân bị giảm chức năng và lớp sụn khớp bị bào mòn. Tình trạng mỏng dần của lớp sụn sẽ khiến các xương cọ xát vào nhau và tạo ra phản ứng viêm là các cơn đau, cứng khớp cho người bệnh.

Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh, tuy nhiên thường gặp ở những người lớn tuổi. Phần lớn các trường hợp bệnh đến từ căn nguyên thoái hóa khớp cổ chân. Ngoài ra, những người thừa cân, béo phì hoặc người có bệnh nền khác cũng có tỷ lệ bị viêm khớp cổ chân cao hơn những người khỏe mạnh.

Viêm khớp ở cổ chân cần được can thiệp điều trị bằng thủ thuật y khoa dù là viêm cấp tính, mức độ bệnh nhẹ. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm và hạn chế được tình trạng tái bệnh nếu kết hợp các phương pháp chăm sóc sức khỏe cơ xương khớp và lối sống lành mạnh.

Dấu hiệu của viêm khớp cổ chân 

Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết viêm khớp cổ chân qua cơn đau cục bộ, và phạm vi chuyển động của cổ chân bị hạn chế. Triệu chứng này thể hiện rõ ràng nhất khi người bệnh vừa mới ngủ dậy, hoặc sau khi bất động khớp trong thời gian dài. Thông thường, triệu chứng cứng khớp sẽ giảm dần khi người bệnh xoa bóp, co duỗi khớp khoảng 30 – 60 phút.

Dấu hiệu viêm khớp vùng cổ chân phổ biến nhất mà người bệnh thường gặp là:

• Sưng đau cổ chân
• Mất sức, yếu khớp
• Cứng khớp, giảm phạm vi chuyển động cổ chân
• Đau khi chạm vào cổ chân
• Đau nhói khi vận động
• Quanh cổ chân bị sưng nóng hoặc đỏ
• Có tiếng kêu khi người bệnh cử động cổ chân như xoay, đi lại…
• Một số trường hợp có kèm theo sốt, suy nhược cơ thể

Nguyên nhân của viêm khớp cổ chân 

Căn nguyên viêm khớp cổ chân

Căn nguyên viêm khớp cổ chân rất đa dạng, và phổ biến nhất đến từ tình trạng thoái hóa khớp cổ chân ở người lớn tuổi. Khi một người mắc bệnh, nghĩa là bất cứ bộ phận cấu thành nào cũng có thể đang gặp tổn thương do tác động bên ngoài.

Những căn nguyên thường gặp là:

• Thoái hóa khớp cổ chân: Là bệnh lý xảy ra ở người lớn tuổi. Quá trình lão hóa tự nhiên khiến sụn khớp ở cổ chân bị bào mòn, khiến 2 đầu xương cọ vào nhau. Từ đó gây ra những cơn đau, phản ứng viêm ở khớp cổ chân.
• Chấn thương đột ngột gây ra hiện tượng tràn dịch khớp cổ chân
• Bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp vảy nến
• Rối loạn chuyển hóa như bệnh gout
• Viêm phần mềm quanh khớp như viêm gân, viêm thần kinh giữa, hội chứng ống cổ chân

Yếu tố rủi ro gây bệnh viêm khớp cổ chân

Do cấu tạo của khớp cổ chân có phần sụn mỏng, diện tích mặt khớp nhỏ, khớp cổ chân thường chịu áp lực lớn, tỷ lệ bị chấn thương cao hơn những bộ phận khác. Vì vậy, những vận động viên thể thao, người lao động tay chân thường xuyên hoạt động và tạo áp lực lên khớp cổ chân trong thời gian dài sẽ có rủi ro bị viêm khớp cổ chân cao hơn người khác.

Ngoài ra, tình trạng viêm cũng dễ xảy ra với người thừa cân béo phì do khớp cổ chân chịu áp lực lớn đến từ trọng lượng cơ thể. Nếu tình trạng này diễn ra liên tục trong thời gian dài sẽ khiến cho khớp cổ chân suy yếu và tổn thương.

Bác sĩ lưu ý những yếu tố rủi ro khác có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

• Sức khỏe tâm thần không ổn định, thường xuyên căng thẳng… làm giảm đề kháng của người bệnh. Cơ thể có đề kháng yếu sẽ không thể chống lại sự tấn công của vi khuẩn xâm nhập. Người bệnh sẽ dễ bị viêm khớp cổ chân do các bệnh tự miễn, viêm phần mềm…
• Người có lối sống không lành mạnh, ít vận động… làm giảm lượng chất nhờn khớp được sản xuất trong cơ thể, lâu dần sẽ gây ra các bệnh lý liên quan đến khớp.

Các phương pháp điều trị viêm khớp bàn chân 

Điều trị viêm khớp cổ chân cần dựa trên tình trạng viêm và căn nguyên của từng người bệnh. Những phương pháp thường được áp dụng gồm:

• Sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm để làm thuyên giảm các triệu chứng lâm sàng, cơn đau và cứng khớp của người bệnh.
• Điều trị nguyên nhân gây bệnh: Dùng thuốc để tác động vào cơ chế bệnh sinh của viêm khớp, hạn chế tái bệnh

• Sử dụng phương pháp tiêm nội khớp: một trong những sản phẩm tiên tiến hàng đầu hiện nay là dịch khớp sinh học thế hệ II HAppyCross® – chứa Axit hyaluronic với nồng độ 1,6% và được ứng dụng công nghệ Cross-linked liên kết chéo đa tầng IPN độc quyền, mang lại các đặc tính về độ nhớt và tính đàn hồi vượt trội, kết hợp với Mannitol, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ.

HAppyCross® giúp cải thiện tính lưu biến của dịch khớp trong thời gian kéo dài trong khi Mannitol, với tác dụng chống oxy hóa, giúp ngăn chặn sự phân hủy Axit hyaluronic do sự có mặt của các gốc tự do với số lượng lớn trong dịch khớp thoái hóa. Công thức độc đáo và đã được cấp bằng sáng chế này giúp HAppyCross® duy trì lâu hơn trong khớp của bạn so với Axit hyaluronic thế hệ đầu tiên và chỉ cần một mũi tiêm duy nhất trong một năm. Thể tích chỉ 2,2 ml rất phù hợp với các khớp có kích thước lớn như khớp cổ chân.

Cách phòng tránh viêm khớp cổ chân

Viêm khớp cổ chân có thể được phòng ngừa bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh, và chế độ dinh dưỡng phù hợp. Việc này giúp tăng cường đề kháng, bảo vệ sức khỏe toàn diện. Dù là người đã từng mắc bệnh hay người chưa từng bị viêm khớp cổ chân cũng nên tuân theo để hạn chế tối đa khả năng mắc bệnh.

Những biện pháp phòng tránh bao gồm:

• Khởi động kỹ và hạn chế sai tư thế trong các môn thể thao sử dụng nhiều đến cổ chân như: bóng rổ, bóng đá, chạy…
• Hạn chế mang vác nặng hoặc ưu tiên sử dụng các dụng cụ hỗ trợ nếu có
• Chuyên gia y tế khuyến khích người bệnh đi bơi vì đây là một môn thể thao tốt cho sức khỏe toàn diện. Bơi giúp tăng cường hệ tuần hoàn máu, làm chậm quá trình thoái hóa khớp, cải thiện chức năng cơ xương khớp hiệu quả.
• Tăng cường vận động trong ngày, luyện tập thể thao mỗi ngày để tăng sức đề kháng cho cơ thể
• Kiểm soát cân nặng, không để rơi vào tình trạng thừa cân béo phì
• Kết hợp chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng các chất đa lượng (đạm, chất béo tốt, tinh bột) và vi lượng (vitamin, chất khoáng…)
• Bổ sung canxi từ đa dạng nguồn thực phẩm như: sữa và các chế phẩm từ sữa, các loại hạt và đậu, quả sung,…