Các chuyên gia cho rằng can thiệp bằng acid hyaluronic (HA) từ giai đoạn đầu mang lại hiệu quả rõ rệt trong điều trị thoái hóa khớp gối, giúp giảm đau, làm chậm tiến triển bệnh và duy trì chức năng vận động.

Ở Việt Nam theo thống kê có khoảng 30% số người từ 35 tuổi trở lên có biểu hiện thoái hóa khớp. Tỷ lệ này tăng lên 65% ở người từ 65 tuổi trở lên và trên 85 tuổi thì có tới 85% người bị thoái hóa khớp. Đây là căn bệnh phổ biến khiến nhiều người không thể tận hưởng cuộc sống chất lượng.

Theo tổ chức đánh giá đặc điểm lâm sàng và tác động kinh tế của bệnh thoái hóa khớp và loãng xương Châu Âu (ESCEO): Liệu pháp bổ sung dịch khớp được xếp là điều trị bậc hai. ESCEO nhấn mạnh liệu pháp này nên được sử dụng sớm giúp làm chậm tiến triển thoái hóa và cải thiện chất lượng sống lâu dài sau khi đã áp dụng biện pháp không dùng thuốc hoặc dùng thuốc giảm đau nhẹ. 

Hội đồng Chuyên gia châu Âu về Liệu pháp Bổ sung Dịch khớp (EUROVISCO) cũng nhấn mạnh: Can thiệp nội khớp từ giai đoạn đầu, đặc biệt với bệnh nhân ở mức độ II–III theo thang Kellgren-Lawrence, giúp trì hoãn thoái hóa nặng và cải thiện tiên lượng điều trị.

Cuộc trao đổi chuyên môn dưới đây giữa TS.BS Tăng Hà Nam Anh – Chủ tịch Hội Y học Thể thao và Nội soi khớp Đông Nam Á với TS. Thierry Conrozier – Chủ tịch EUROVISCO đã làm sáng tỏ nhiều quan điểm mới trong điều trị thoái hóa khớp – căn bệnh phổ biến tại Việt Nam.

Thoái hoá khớp gối ở Việt Nam: Cần đổi mới tư duy điều trị 

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Từ Hội nghị Thấp khớp học 2025, tôi nhìn thấy rất nhiều vấn đề thú vị được trao đổi, đặc biệt là về công nghệ và điều trị mới trong lĩnh vực xương khớp. Ông đánh giá thế nào về trình độ và nội dung của hội nghị?

Thierry Conrozier: Tôi thực sự ấn tượng. Trình độ chuyên môn tại đây hoàn toàn ngang tầm với các Hội nghị ở Pháp và châu Âu. Những thảo luận chuyên sâu cho thấy sự quan tâm lớn đến đổi mới trong điều trị các bệnh lý khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối – một chủ đề đang rất được quan tâm.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Tại Việt Nam, thoái hóa khớp gối rất phổ biến do thói quen sinh hoạt thường xuyên gập gối? Vậy tại Pháp, các nhân viên y tế có cách tiếp cận và điều trị căn bệnh này như nào?

Thierry Conrozier: Tại Pháp, thay vì dùng thuốc kháng viêm NSAIDs – vốn tiềm ẩn nguy cơ tim mạch và tiêu hóa – chúng tôi ưu tiên điều trị không dùng thuốc: phục hồi vận động, giảm cân, vật lý trị liệu. Sau đó mới tiến đến tiêm HA. Chúng tôi coi đây là giải pháp điều trị hàng đầu chứ không phải lựa chọn cuối cùng.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Trước đây chúng tôi thường chỉ sử dụng phương pháp tiêm HA khi khớp đã bị tổn thương nặng. Nhưng ông lại đề xuất can thiệp từ sớm, vậy điều này mang lại lợi ích gì?

Thierry Conrozier: Việc bổ sung dịch khớp ngay từ giai đoạn đầu không chỉ giúp kiểm soát cơn đau mà còn làm chậm tiến trình thoái hóa. Với hơn 25 năm kinh nghiệm lâm sàng, tôi nhận thấy rằng can thiệp sớm góp phần duy trì chức năng vận động lâu dài và có thể giúp người bệnh tránh được phẫu thuật. Quan trọng hơn, liệu pháp này cần được thực hiện định kỳ hàng năm, tương tự như việc quản lý các bệnh lý mạn tính.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Ở Việt Nam, một số bệnh nhân khi đến bệnh viện thăm khám và điều trị thoái hoá khớp có quan tâm đến việc dùng collagen. Theo ông, đâu là sự khác biệt giữa phương pháp dùng collagen và phương pháp điều trị HA?

Thierry Conrozier: Collagen hiện vẫn thiếu bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ. Trong khi đó, acid hyaluronic đã được nhiều nghiên cứu quốc tế xác nhận hiệu quả, có các hướng dẫn chính thống hỗ trợ sử dụng. Vì vậy, tôi đặt niềm tin vào HA hơn là collagen.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Trong điều kiện kinh tế hiện nay, giá thành của liệu pháp này có phải là rào cản?

Thierry Conrozier: Đúng, giá thành là một yếu tố. Những bệnh nhân đau nặng thường sẵn sàng chi trả, trong khi bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ thì khó thuyết phục hơn. Nhưng nếu giải thích rõ về lợi ích lâu dài, hiệu quả bảo vệ sụn và phòng ngừa thoái hóa nặng, họ sẽ hiểu và đồng thuận.

Những biện pháp phối hợp trong điều trị thoái hóa khớp 

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Ở Việt Nam, nhiều người có thói quen bơi lội và thể thao dưới nước. Điều này có lợi ích gì trong điều trị thoái hóa xương khớp?

Thierry Conrozier: Rất hữu ích! Ở Pháp, vật lý trị liệu dưới nước là một phần quan trọng trong phục hồi chức năng cho bệnh nhân thoái hóa khớp gối. Tôi nghĩ Việt Nam có điều kiện thiên nhiên thuận lợi để ứng dụng điều này.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Còn vai trò của dinh dưỡng thì sao? Ông đánh giá dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng ra sao trong điều trị?

Thierry Conrozier: Chúng tôi đang nghiên cứu hệ vi sinh vật đường ruột (microbiota) và mối liên hệ của nó với phản ứng viêm và tiến triển thoái hóa. Chế độ ăn truyền thống của người Việt – nếu được kiểm soát tốt – có thể là yếu tố hỗ trợ điều trị đáng kể.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Kỳ vọng của ông trong hợp tác điều trị và nghiên cứu giữa hai nước?

Thierry Conrozier: Tôi hy vọng Việt Nam sẽ sớm có một mạng lưới nghiên cứu như EuroVisco – chẳng hạn “Vietnam Visco” – để cùng chia sẻ dữ liệu, kinh nghiệm điều trị và xây dựng phác đồ riêng phù hợp với bệnh nhân Việt. Sự hợp tác y học quốc tế sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho cả bác sĩ lẫn bệnh nhân. Tôi tin rằng Việt Nam đang đi đúng hướng và sẽ đạt được nhiều tiến bộ trong điều trị thoái hóa khớp thời gian tới.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh: Xin cảm ơn ông về những chia sẻ chân thành và giá trị!