Thừa cân, béo phì làm gia tăng áp lực lên bề mặt khớp, từ đó đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp và khiến các triệu chứng đau nhức trở nên nghiêm trọng hơn.
Bài đăng trên báo Sức khỏe & Đời sống dưới sự tham vấn chuyên môn của PGS.BS Nguyễn Vĩnh Ngọc – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã cung cấp thêm các thông tin xung quanh căn bệnh thoái hóa khớp. Thoái hóa khớp cũng như các biểu hiện lão hóa theo tuổi của chúng ta như tóc bạc hay da đồi mồi. Ban đầu các sụn khớp sẽ bị hủy hoại sau đó khớp bị bong ra thành từng mảng và khiến các vết loét ở thành sụn đến tận đáy làm trơ xương ra. Theo thời gian, tất cả các cấu trúc khác của khớp ở xương, dây chằng, gần, cơ bao hoạt dịch cũng sẽ bị tổn thương.
Những người dễ bị thoái hóa khớp
Ngoài lý do tuổi tác, lão hóa thì một số người cũng có nguy cơ cao dễ mắc thoái hóa khớp:
- Người thừa cân, béo phì: khi cơ thể thừa cân, béo phì trọng tải lên các khớp chịu tải như thắt lưng, đốt sống cổ, khớp gối… sẽ tăng lên và khiến các khớp hư hỏng sớm. Những nghiên cứu đã minh chứng rằng: nam giới béo phì làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp cao hơn 5 lần so với nam giới bình thường. Còn ở phụ nữ béo phì nguy cơ mắc thoái hóa khớp sẽ cao hơn 4 lần so với phụ nữ bình thường.
- Người có tiền sử bị chấn thương khớp hoặc mắc các bệnh khớp, có dị dạng khớp. Nếu cơ thể đã xảy ra chấn thương khiến một thành phần của khớp bị tổn thương, theo thời gian sẽ kéo theo toàn bộ khớp bị hủy hoại.
- Những người lao động chân tay nặng nhọc, người chơi thể thao cường độ cao, người chơi các môn thể thao đối kháng như bóng đá, võ…
- Trong gia đình có người mắc các bệnh lý về xương khớp.
Những biểu hiện của thoái hóa khớp
Bệnh thoái hóa khớp thông thường có 3 dấu hiệu phổ biến:
- Đau cứng khớp: Cơn đau do thoái hóa khớp có tính chất cơ học, đau khi vận động và giảm đi khi nghỉ ngơi. Có hơn 80% người bệnh thoái hóa khớp xuất hiện các cơn đau kéo dài trên 3 tháng/năm. Với những người bệnh thoái hóa khớp giai đoạn sớm thường bị cứng khớp vào buổi sáng. Lúc thức dậy có cảm giác khó vận động ở những vị trí bị thoái hóa như chân, tay. Nếu được xoa bóp hoặc vận động nhẹ nhàng sau khoảng 15-30 phút người bệnh sẽ hoạt động bình thường
- Có tiếng kêu khi di chuyển ở các vị trí thoái hóa khớp. Tiếng kêu có thể lạo xạo hoặc lục khục khi người bệnh đứng lên, ngồi xuống hoặc làm bất kỳ hoạt động nào.
- Sưng tại vị trí thoái hóa khớp. Tình trạng này thường gặp ở giai đoạn muộn khi có phản ứng viêm. Bởi khi các mảnh sụn bong ra rơi vào trong khoang khớp sẽ làm chấn thương các màng hoạt dịch khớp khiến khớp bị sưng và tràn dịch màng khớp
Ngoài ra, ở giai đoạn muộn người bệnh có thể bị biến dạng khớp vùng khớp thoái hóa do teo cơ hoặc trật khớp, khớp lỏng lẻo.
Làm thế nào để giảm đau và hạn chế bị thoái hóa khớp?
Dựa vào những nguyên nhân và biểu hiện nêu trên, ngoại trừ yếu tố tuổi tác, người bệnh cần lưu ý những điều sau để hạn chế thoái hóa khớp:
- Duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bạn đang bị thừa cân, béo phì thì tốt nhất nên thực hiện chế độ giảm cân khoa học để phòng ngừa thoái hóa khớp hoặc giảm các cơn đau do thoái hóa. Khi trọng lượng cơ thể càng lớn đồng nghĩa với việc áp lực đè lên các khớp cũng tăng nhất là khớp vùng háng, lưng, gối và bàn chân.
- Tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức mạnh cho cơ bắp và xương khớp bởi khi cơ bắp chắc khỏe sẽ giúp giảm bớt áp lực lên xương khớp lúc vận động. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên lựa chọn các môn thể thao quá nặng hoặc cố tập luyện khi cơ thể không cho phép vì có thể dẫn đến chân thương hoặc gây ảnh hưởng đến các lớp sụn mới. Nên lựa chọn những môn thể thao phù hợp với thể trạng.
- Luôn ngồi đúng tư thế
- Không mang vác vật nặng, khi cần nên sử dụng đồ bảo hộ cũng như sự giúp đỡ xung quanh
- Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, hợp lý. Với người bị thoái hóa khớp cần bổ sung dưỡng chất cần thiết cho xương khớp; đồng thời giảm bớt những thực phẩm giàu purin, fructozo, các đồ ăn làm tăng mỡ máu; bổ sung nhiều thực phẩm có chứa vitamin C, rau củ trái cây tươi…
